Filozofia w Inspiracji
Nauczanie filozofii i etyki w ramach ” Projektu INSPIRACJA”
Jednym z najważniejszych elementów projektu edukacyjnego INSPRACJA realizowanego w naszej szkole jest nauczanie poszczególnych przedmiotów w sposób rozbudzający etyczną samoświadomość oraz rozwijający zdolność myślenia krytycznego, kreatywnego, ciekawskiego, a przy tym uporządkowanego. Edukacja etyczna i filozoficzna jest zwornikiem tego programu i staje przed odwrotnym wzywaniem – jak sprawić, by zajęcia z filozofii faktycznie współgrały z lekcjami przedmiotowymi, miast być dodatkowym obciążeniem dla uczniów?
Szukając odpowiedzi na to pytanie, dostrzegliśmy najpierw, że nie należy ograniczać się do nauczania samej etyki, jak to się dzieje w innych szkołach podstawowych. Etyka jest bowiem jedną z gałęzi filozofii i koresponduje tylko z niektórymi przedmiotami. Ponadto zorientowanie wychowania etycznego na rozwijanie autorefleksji, szczerości i zdolności do wyznaczania sobie samemu celów zamiast dogmatycznego przekazywania konkretnych treści staje się niezrozumiałe poza kontekstem filozoficznej postawy ciągłego poszukiwania.
Wspólne stawianie pytań, tworzenie i badanie idei w grupie złożonej z uczniów i nauczyciela pozwala rozwinąć szereg uniwersalnych kompetencji przydatnych na innych lekcjach i w całym dalszym życiu. Należą do nich umiejętności myślowo-językowe, klasyfikowanie, wyjaśnianie, uzasadnianie własnych sądów , otwartość na poglądy cudze i wiele innych. Przede wszystkim jednak, podczas gdy wiedza przekazywana na lekcjach matematyki czy języków obcych odnosi się do poszczególnych przedmiotów, które w nie każdym uczniu wzbudzać muszą naturalne zainteresowanie, w filozofii chodzi o całość świata, który obchodzi człowieka jako takiego, czego pięknym przejawem są zaskakujące dorosłych pytania dzieci. Dlatego lekcje filozofii służyć mogą integrowaniu wiedzy przedmiotowej z innych dyscyplin szkolnych.
Jak to wygląda u nas w praktyce? Zamiast uczyć historii idei na lekcjach filozofii i etyki rozważamy w zaplanowanej i uzgodnionej z całym gronem pedagogicznym kolejności różne bloki problemowe. Bloki te pomyślane zostały w taki sposób, żeby korespondować z konkretnymi przedmiotami szkolnymi. Dla przykładu, rozmowy o tym, skąd się biorą i czym są nasze myśli pozwalają ukazać w nowym świetle zarówno przeżycia wewnętrzne bohaterów literackich poznawanych na lekcjach języka polskiego, jak i figury geometryczne wprowadzane na matematyce. Dociekania nad tym, jak myśleć o tym, co nie daje się wypowiedzieć realizować można wspólnie z nauczycielami plastyki i muzyki. Umożliwia to współpracę i przepływ inspiracji między lekcjami filozofii i innych przedmiotów. Krótko mówiąc, rozwijanie miłości poznawania, którą jest filozofia powalić ma uczniom odleźć przyjemność uczenia się.
